31 Mart 2013 Pazar

Uğur Böceği Neden Uğurlu Sayılır?

        Uğur  böceklerinin uğruna  inanan yalnız  toplumumuz  değil.  İlginçtir,  Orta  Avrupa'da  eline  uğur böceği  konan  kızın  evleneceği, Kuzey  Avrupa'da ki  bazı  ülkelerde  ise  üzerine  uğur  böceği  konan  kişinin  dileklerinin   gerçekleşeceği  inancı  bizim  kültürdeki  gibidir.

     Böceği  uğruyla  ilgili   şöyle  bir  rivayet  var.  Zamanın  birinde  bahçeleri  zararlı  böcekler  istila  etmiş.  İnsanlar  çaresizlik  içinde   zararlılarla  nasıl  mücadele  edeceğini  bilemezken  uğur  böcekleri  ortaya çıkıvermiş.  Bitkilere   musallat  olan  ne  kadar  zararlı  varsa  hepsini  yiyerek  yok  etmiş. İnsanlık o günden  sonra   bu  böceği  uğurlu  kabul  etmiş.

             Uğur  böcekleri  birçok  tarım  ürününe  zarar  veren  yaprak  bitlerini   yiyerek  beslendiği  ve   yaşamlar  boyunca  yaklaşık 5000  yaprak biti  yediğini  kaynaklar  söylüyor.

Hamile Kadınlar İçin İlginç Gelenekler

      Anadolu'da  değişik  gelenek  ve  görenekler  bulunmaktadır.  Bunlar  içinde  hamile  kadınların  yapması  ya da kaçınması  gereken   davranışlardan  bahsedecek  olursak  sırayla  şöyledir

  * Hamile  kadın  ayıya,  maymuna,  deveye  bakmaz ,  çocuk  çirkin  olur.
  * Cenazeye  gitmez,  cesede  bakmaz,  çocuğun  yüzü  renksiz  olur.
  * Canı  ne isterse  onu  yemelidir;  yemezse  çocuğun  herhangi  bir  yerinde  iz  çıkar.
  *Sakız  çiğnemez,  çiğnerse  çocuk   çişli  olur  veya  ağzı  çok  akar.
  * Kelle  eti  yemez,  yerse  çocuk  sümüklü  olur.
  * Hamile  kadın  ile  kocası  yılan   öldürmez,  öldürürse  çocuk  sakat  kalır.
  * Hamile  kadın  habersiz  kimsenin  bir  şeyini  alıp  yemez,  çocuk  hırsız  olur.
  * Diş  çektirmez  çocuğu  düşer.  Saç  kestirmez  çocuğun  ömrü  kısa   olur.
  * Ekşi  yerse  kız,  tatlı yerse  oğlan  doğurur. ''  Ye  ekşiyi  doğur  Ayşe'yi,  ye  tatlıyı  doğur atlıyı''  denir.
  * Kız  doğuracağı  zaman  çirkinleşir,  oğlan  doğuracağı  zaman  güzelleşir.''  Kız  kendini,  oğlan  anayı  süsler.''  derler.
  * Kadın  doğuma  giderken  doğum  rahat  olsun  diye  evdeki  tüm  kilitler  açılır. Doğacak  çocuğa  hazırlanan  giysilerin  düğmeleri'de  açık  bırakılır.
  * Karnında  çocuğu  durmayan  kadın;çocuk  doğana  kadar  ve  doğduktan  sonra  1  yaşına  gelene  kadar gece  lambayı  hiç  söndürmez.

     Çocuğun  Ömrü,  Yumurta  Sarısıyla  Hesaplanır

     Uşak'ta  bebeğe  kına  yakılması,  kutlamaya  gelenlere  yemek  verilmesi  ve  helva  kavrulması,  başta  Ege  Bölgesi  olmak  üzere  birçok  yerde  hayatın  üç  renginin  ortak  ritüeli  olarak  karşımıza  çıkıyor.  Uşak'ta  bebeğin  altı  sıcak  toprakla bezleniyor  ve  keçe  ile  kundaklanıyor.  Böylece  bebeğin  dışkısının tok  olacağına  inanılıyor.  Tören  mevlit  okunarak  uzun ömürlü  olsun  dilekleriyle  noktalanıyor.

     Başta  Güneydoğu Anadolu  Bölgesi  olmak  üzere  Anadolu'nun  birçok  yerinde  ise  önce  tuzla  tanışıyor  bebek.  Kokmasını,  gözlerinin  çapaklanmasını, hasta  olmasını  engellemek  için  bebek  tuzlanıyor.  Tuz  kırklama  suyunun  içine de atılıyor.  İlk  yıkamada  erkek bebeğin sabunla  kız bebeğin  ise eti  azgın  olmasın  diye sabunsuz  yıkandığı  söyleniyor.

    İç  Anadolu  ve  Karadeniz  Bölgesi'nin  özelliklerini  taşıyan  Çorum'da  doğan   bebeğin  ömrü  ise  yumurtanın  sarısından  anlaşılıyor.  Bebeğin  kırklanması  sırasında  beşiğin  altında  kalan  yumurtanın  sarısı, ertesi  gün  bakıldığında  dağılmamışsa  bebeğin  uzun  ömürlü  olacağına  inanılıyor.


Konuşan Mezar Taşları

            Şanlıurfa'daki  Harrankapı,  Çiftkubbe  ve  Bediüzaman  Mezarlıkları'nın  mezar  taşları  adeta  konuşuyor.  Taşlara  bakan  vatandaşlar,  ölen  kişinin  nasıl  hayatını  kaybettiğini  öğrenebiliyor. Şanlıurfa'da  bunun  40  yıllık  bir  gelenek  olduğu  belirtiliyor.

    Trafik  kazasında  hayatını  kaybeden  kişilerin  mezar  taşlarına  kamyon,  otomobil, traktör  çiziliyor.  Cinayete  kurban  giden  kişinin  mezar  taşına  tabanca  veya  bıçak  figürleri  çiziliyor. Bunu  yaptırmakta ki  gaye  ölen  kişinin  nasıl  öldüğünü  ifade  etmektir.   Bazen  de ölen  kişinin  sevdiği  çiçek,  silah  gibi  resimler  çiziliyor.  Apartmandan  düşerek  ölen  kişinin  mezar  taşına  ise  apartman  resmi  çiziliyor. Elektrik  akımına  kapılarak  ölen  kişinin  mezar  taşına  elektrik  direği,  sigaradan  ölen kişilerin  mezar  taşına  sigara  resmi  çiziliyor.   Bazen  de  salıncaktan  düşüp  ölen  çocuğun  mezar  taşına  da  salıncak  resmi  çiziliyor.

Timur Adıyla Anılan Tek Eser Nerededir?

          Timur  Çeşmesi  Şırnak  İli'nin  İdil  İlçesinde  bulunur. 15.  yüzyıldan  kalma  Timurlenk  tarafından  yapılan  tarihi  Timur  Çeşmesi  Anadolu'da  Timur  adı  ile  anılan  tek  eserdir.  Çeşmenin  içerisinde  birbirine  bağlantılı  kanallar  bulunmaktadır.  Timur  Çeşmesinin  bir  rivayete  göre  yapıldığını  döneme göre  evlerden  yüksekte  olduğu  doğa  olaylarından  etkilenerek  günümüzde  aşağı  seviyede   kaldığı  söylenmektedir.

İstanbul'un Gizli Geçitleri

             Efsaneye  göre ,  İstanbul!un  altı  birbirine  bağlı  tünellerle  kaplıymış.  Hatta  bu  dehlizlere  Yerebatan  Sarnıcı'nın  gizli   bir  yerinden  de giriliyormuş.  Bu  tünel  denizin  dibinden  devam  edip Kınalı  Ada'ya  kadar  gidiyormuş.  Tüneller  Kapılıçarşı'nın altından  da  geçiyormuş. Hatta  şu an, Çarşının  gizli  tutulan  bir  yerinden  girilebiliyormuş  bu  tünellere.

          Tüneller  çarşının  altından  başka  yerlere doğru  da gidiyormuş  ama  bunları  kullanmak  kesinlikle  yasakmış.  Dehlizler  labirent  gibiymiş.  Yerebatan Sarnıcı'ndan  Kınalıada'ya  uzanan  tünel  efsanesi  Giovanni  Scognamilla'nın  yazdığı  ''İstanbul  Gizemleri'' adındaki  kitapta  geçiyor.  80  yıl  önce  yazılan  ''İstanbul'un Yedi  Harikası''  adındaki  bir  kitapta,  Yerebatan  Sarnıcı'nın    gizli  bir  girişinden   başlayan  tünelin  kuzeydoğu  yününde  ilerleyerek  Marmara'nın  altına  girdiği,  Üsküdar'dan  güneydoğu  istikametinde bir  açı  yaparak  düz  bir  hat  halinde  Kınalıada'ya  ulaştığından  bahsedeliyormuş.

         Sultanahmet  Camii,  şimdiki  Sultanahmet  Meydanı'nın  bulunduğu  yer  bir  Bizans  Sarayı  ve  hipodrom  kalıntıları  üzerinde  kurulmuştur.   Sultanahmet  Meydanı'ndan  Çukur  Çeşme  denen  bir  yer  vardır.  Tapu  dairesi  ve  Sokullu  Mehmet  Paşa Sarayı'ndan sonraki  bölge.  Alttaki  çeşme  yalağı   kalıntılarının  deniz  yönüne  kalan  tarafından  bir   taş  duvar  örülerek  kapatılmış  durumda.  Yine  Sultanahmet  Camii'nin   kıble  tarafında  Mozaik  Müzesi  ile  camii  duvarı  arasında ( musalla  taşının  hizasına gelen  yerde)   en  az iki  giriş  olduğu  biliniyor.  John  Stephonosu'un  Bizans  İmparatorluğu'yla  ilgili  yazdığı  kitapta  ise,  İstanbul'un  altındaki  dehlizlerin;  büyücülerin  ve kahinlerin  gelecek   hakkında   yorum  yapmak  içim  kullandıkları  mekanlar  olduğu  söyleniyor.  Birbirine  çok  yakın  lan  Cağaloğlu  Anadolu  Lisesi'yle,  İstanbul  Erkek  Lisesi  arasında  1.  Dünya  Savaşı'nda  yapılmış   bir  tünel  varmış.  Bu    tünel  Cağaloğlu  Anadolu  Lisesi'nin  spor  salonundaymış.  19  yüzyıl  sonu  20.  yüzyıl  başı  kurulan  Amerikan  Board  Scholl'ların  arasında  da  benzeri  geçitler  mevcutmuş.  Şimdiki  Boğaziçi  Üniversitesi  Güney  Kampüsü   altında  tüneller  varmış  ve bunların   ucu  Bebek  Sahili'ne  kadar  uzanıyormuş.  Tüneller  ,1. Dünya  Savaşı    zamanı  işgalcilere  yardım  için   kullanılıyormuş.  Yerebatan  Sarnıcı'na  gidip  bakarsanız,  sonuna  doğru  asma  iskelenin  sola  kıvrıldığı,  Medusa  Kafalarının  olduğu  bir  kısım  var.  Oraya  merdivenlerden  iniliyor.  Merdivenlere  gitmeden  soldaki  duvarın  üzerine  bakıldığında  ise  tavanla  birleşmediği  farkediliyor.  Kimbilir,  belki  de  bu  duvar  sonradan,  tünelle  ulaşımı  gizlemek için  yapılmıştır.


        Tüneller  çarşının  altından  başka  yerlere  doğru  da  gidiyormuş  ama  buraları  kullanmak  tehlikeli  olduğu  için  yasaklanmıştır.Geçmişte  Kolomb  ruhlarından,  çokça  da  hazine  meraklılarından  3-4 işçi  çocuk   denemiş  ilerlere  gitmeyi.  Dehlizler labirent  gibiymiş.  Çocuklardan  sadece  biri  geri  dönmeyi  başarabilmiş,  diğerleri  yolları  bulamayıp  tünellerde   kaybolmuş.  Dönen  çocuk  da  aklını  oynatmış.  Çünkğ   ileriki  kısımlar  iskeletlerle,  insan  boyunda  böceklerle,  farelerle doluymuş. Bütün  gün   dehlizlerdeki   atölyelerde  dolaşıyormuş.  Kim  ne  verirse  onu  yiyip ,  gece  de  artık  nerede  sızarsa   orada  uyuyormuş.  Arada  yine  tünellerin  ilerilerine  gidip  birkaç  gün  kayboluyormuş  ortalıktan.  Döndükten  sonra  hiç  bir  şey    yiyip  içmeden  öylece  bir  noktaya  bakıp  duruyormuş  günlerce.